Koszenie trawy dla motyli to temat, który z pozoru wydaje się prosty, ale w praktyce wymaga wiedzy i świadomego podejścia. Motyle to nie tylko kolorowe ozdoby ogrodu, lecz także ważne zapylacze i wskaźniki zdrowia ekosystemu. Ich liczebność spada, m.in. przez intensywne koszenie i upraszczanie krajobrazu. Na szczęście, każdy ogrodnik może pomóc – wystarczy zmienić nieco nawyki.

Dlaczego koszenie ma znaczenie dla motyli?

Większość dziennych motyli składa jaja na trawach lub bylinach. Gąsienice rozwijają się w runi roślinnej, często tuż przy powierzchni gleby. Niskie lub zbyt częste koszenie niszczy:

• rośliny żywicielskie gąsienic,
• formy przetrwalnikowe (jaja, larwy, poczwarki),
• pokarm dla dorosłych motyli (kwiaty nektarodajne).

Badania prowadzone przez organizacje takie jak Butterfly Conservation (UK), BfN (Niemcy) oraz liczne instytucje akademickie pokazują, że częste koszenie może zmniejszyć liczebność motyli na danym terenie nawet o 70%.

🗓️ Jak często kosić trawę dla dobra motyli?

Zalecany harmonogram koszenia przyjaznego motylom:

• pierwsze koszenie: po 20 czerwca (po zakończeniu rozwoju wiosennych pokoleń motyli),
• drugie koszenie: wrzesień (po zakończeniu cyklu letnich gąsienic).

Unikaj koszenia w:

• w maju i pierwszej połowie czerwca – to czas rozwoju wielu gąsienic,
• lipcu i sierpniu – szczyt aktywności i rozrodu motyli dziennych.

Zbyt wczesne (majowe) lub zbyt późne koszenie może zaszkodzić larwom zimującym przy powierzchni gruntu.

🌿 Zostaw strefy nieskoszone: schronienie i siedlisko

Nie kosić całej powierzchni naraz. Pozostaw fragmenty dzikie, np.:

• pasy wzdłuż ogrodzenia,
• kępy przy drzewach,
• wyspy na trawniku lub rabacie.

Te strefy zapewniają:

• mikrosiedliska o podwyższonej wilgotności – ważne w czasie suszy,
• ochronę przed wiatrem i deszczem – motyle chętnie szukają takich miejsc w czasie załamań pogody,
• miejsce do odpoczynku i nocowania – wiele gatunków przesypia noce w wysokiej roślinności,
• możliwość składania jaj – nieprzerywany cykl rozrodczy,
• rozwojowe siedliska gąsienic i poczwarek – głęboka roślinność chroni przed drapieżnictwem i słońcem.

🌧️ Jak wysoko kosić trawę przyjazną motylom?

• Minimum: 10 cm
• Optymalnie: 12–15 cm

Zachowanie odpowiedniej wysokości cięcia to jeden z najprostszych, ale najskuteczniejszych sposobów na poprawę warunków życia dla dzikich zapylaczy. Wysoka trawa działa jak mikroklimat — utrzymuje wilgoć w glebie, ogranicza parowanie i łagodzi skrajności temperaturowe. Dodatkowo chroni gąsienice, poczwarki oraz inne formy rozwojowe owadów przed przegrzaniem i odwodnieniem.

Trawa skoszona zbyt nisko, na poziomie 3–5 cm, drastycznie redukuje:

• cień i wilgotność przy powierzchni gleby – a to tam rozwijają się jaja i larwy,
• barierę ochronną przed wiatrem i promieniami UV,
• dostępność schronień dla owadów nocnych i dziennych,
• różnorodność strukturalną niezbędną dla ptaków, bezkręgowców i drobnych ssaków.

Niskie koszenie przyczynia się także do zaniku roślin dwuliściennych (np. koniczyn, szałwii, dziewann), które potrzebują więcej zielonej masy do prawidłowego rozwoju i zakwitnięcia.

W skrócie: im wyżej kosisz, tym większe szanse, że Twój ogród stanie się miejscem przyjaznym nie tylko dla motyli, ale i dla całego łańcucha pokarmowego.

🧴 Jakie narzędzia do koszenia są najlepsze?

• ✅ Kosa ręczna – najbezpieczniejsza metoda dla owadów,
• ✅ Kosiarka listwowa (np. bijakowa lub wrzecionowa),
• ✅ Podkaszarka z osłoną i niskimi obrotami.

Unikaj:

• robotów koszących – pracują często i nisko, co eliminuje siedliska zanim zdążą się odbudować. Ich częstotliwość i automatyzm działania nie daje szans roślinom na zakwitnięcie, a owadom na dokończenie cyklu życiowego.
• kosiarek rotacyjnych – ich szybkie, tnące ostrza generują podciśnienie, które zasysa drobne bezkręgowce. Są mało selektywne i szczególnie szkodliwe dla fauny bezkręgowej.
• cięcia „do zera” – niskie cięcie (poniżej 5 cm) powoduje wysuszenie gleby, zanik mikroklimatu i całkowitą utratę struktury roślinnej potrzebnej do życia i rozmnażania wielu gatunków owadów.

🛃 Po koszeniu: zostaw pokos na 1–2 dni

Zostawienie świeżo skoszonego materiału roślinnego na powierzchni przez 24–48 godzin to kluczowy element praktyk przyjaznych dla motyli i innych owadów:

• Daj szansę owadom na ewakuację – wiele z nich (w tym gąsienice, chrząszcze i pająki) zostaje uwięzionych w pokosie. Czas po koszeniu umożliwia im ucieczkę do nieskoszonych stref.
• Pozwól, by nasiona opadły na ziemię – wiele gatunków łąkowych roślin rozprzestrzenia się przez samosiew, dlatego warto umożliwić naturalne odnawianie siedliska.
• Ogranicz presję na glebę i biotę glebową – natychmiastowe usunięcie pokosu z użyciem ciężkiego sprzętu może zniszczyć mikroorganizmy i struktury gleby.

Po 1–2 dniach należy zebrać pokos i go wywieźć – jego pozostawienie w grubej warstwie prowadzi do gnicia, ograniczenia dostępu światła i tlenu oraz stopniowego wypierania roślin łąkowych przez gatunki ruderalne i azotolubne. W przypadku ogrodów ekologicznych warto rozważyć kompostowanie pokosu w oddzielnym miejscu.

🌸 Rośliny też mają znaczenie!

Koszenie to tylko jeden element ochrony. Potrzebne są też odpowiednie rośliny – zarówno nektarodajne, jak i żywicielskie dla gąsienic.
📌 Przeczytaj: Rośliny dla motyli – najlepsze gatunki na różne stanowiska »
📌 Sprawdź też: Nanołączka dla motyli – gotowa mieszanka roślin do ogrodu i donicy »

🦋 Podsumowanie: koszenie trawy dla motyli to inwestycja w przyrodę

Motyle potrzebują ogrodów, które nie są zbyt równe, zbyt czyste i zbyt często koszone. Dzięki kilku zmianom możesz sprawić, że Twój ogród stanie się schronieniem dla wielu gatunków.

Koszenie trawy dla motyli to nie brak działania. To działanie z troską i rozumem.

🔗 Linki:

• Butterfly Conservation – UK charity dedicated to butterflies
• Lepidoptera.pl – atlas motyli Polski
• Poznajmotyle.pl – edukacja o polskich motylach

Jeśli chcesz, aby w Twoim ogrodzie pojawiały się motyle, same kwiaty ozdobne nie wystarczą. Aby naprawdę wspierać te piękne i pożyteczne owady, warto sięgnąć po rośliny nektarodajne i żywicielskie, najlepiej gatunki rodzime, przystosowane do naszych warunków. W tym artykule podpowiadamy, jakie rośliny dla motyli wybrać w zależności od rodzaju gleby i wilgotności.

🦋 Dlaczego dobór roślin ma znaczenie?

Motyle dzienne i nocne korzystają z roślin na różne sposoby. Dorosłe osobniki potrzebują nektaru z kwiatów, ale to gąsienice decydują o przetrwaniu gatunku — i one mają bardzo wąskie wymagania pokarmowe. Rośliny żywicielskie, czyli te, na których motyle składają jaja i które zjadają larwy, są często pomijane w ogrodach. A to właśnie ich brak jest jedną z głównych przyczyn spadku liczebności motyli w Polsce.

🌿 Jak dobrać rośliny dla motyli do gleby?

Poniżej znajdziesz polecane rośliny dla motyli, z podziałem na trzy główne typy siedlisk. Nanołączka to kompaktowa porcja nasion służąca do zakładania kwietnych wysp lub podsiewu trawników, nawet na 1 m²!

☀️ Rośliny dla motyli na stanowiska suche

Gleby lekkie, piaszczyste, dobrze nasłonecznione.

• Macierzanka zwyczajna (Thymus pulegioides) – roślina aromatyczna, niska, idealna na skarpy i murawy, przyciąga modraszki.
• Żmijowiec zwyczajny (Echium vulgare) – bardzo miododajny, uwielbiany przez rusałki i ćmy.
• Szałwia łąkowa (Salvia pratensis) – efektowna i odporna na suszę, przyciąga wiele zapylaczy.
• Farbownik lekarski (Anchusa officinalis) – intensywnie niebieskie kwiaty wabią motyle przez całe lato.
• Sparceta siewna (Onobrychis viciifolia) – motylkowa roślina żywicielska dla modraszków.
• Zawciąg pospolity (Armeria maritima) – kompaktowa bylina, świetna do ogrodów skalnych.

🌤️ Rośliny dla motyli na stanowiska umiarkowane

Gleby ogrodowe, umiarkowanie wilgotne i przepuszczalne.

• Komonica zwyczajna (Lotus corniculatus) – jedna z najlepszych roślin dla motyli, żywicielska i nektarodajna.
• Koniczyna łąkowa (Trifolium pratense) – pożywienie dla wielu motyli dziennych.
• Rzepik pospolity (Agrimonia eupatoria) – źródło pokarmu dla karłątków i rusałek.
• Chaber łąkowy (Centaurea jacea) – klasyczna łąkowa bylina, uwielbiana przez rusałki.
• Marchew zwyczajna (Daucus carota) – białe baldachy przyciągają wiele zapylaczy.
• Złocień właściwy (Leucanthemum vulgare) – długo kwitnie i wabi owady przez całe lato.

💧 Rośliny dla motyli na stanowiska wilgotne

Gleby gliniaste, cięższe, z dłużej utrzymującą się wilgocią.

• Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria) – piękna bylina o wysokiej wartości dla motyli i pszczół.
• Mięta polna (Mentha arvensis) – przyciąga ćmy i rusałki, tworzy gęste kępy.
• Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) – najważniejsza roślina żywicielska dla rusałek.
• Szczeć pospolita (Dipsacus fullonum) – duże kwiatostany są jesienną stołówką dla motyli.
• Wyka ptasia (Vicia cracca) – pnącze z rodziny bobowatych, żywicielska dla modraszków.
• Tymotka łąkowa (Phleum pratense) – ważna trawa żywicielska.

🛠️ Jak wykorzystać tę wiedzę w praktyce?

1. Obserwuj glebę – czy jest przepuszczalna, czy wilgotna po deszczu?
2. Sadź w grupach – rośliny w blokach są łatwiejsze do znalezienia przez motyle.
3. Wybieraj lokalne mieszanki – np. Nanołączkę dla motyli z rodzimej oferty Fundacji Kwietna.
4. Zadbaj o cały cykl życia – sadź także rośliny żywicielskie, nie tylko kwiaty.
5. Unikaj chemii i częstego koszenia – szczególnie latem, kiedy gąsienice i motyle są najbardziej aktywne.

📌 Podsumowanie: jakie rośliny dla motyli wybrać?

Rośliny dla motyli to nie tylko ładne kwiaty. To ekosystemowe wsparcie dla całych pokoleń zapylaczy, także tych zagrożonych. Wybierając rodzime gatunki dostosowane do Twojego ogrodu, tworzysz bezpieczną przystań i zwiększasz lokalną bioróżnorodność.

🦋 Zacznij od 1 m² – np. z Nanołączką dla motyli. Motyle Ci podziękują.

Wstęp: co zjada kleszcze i czy naprawdę warto chronić bioróżnorodność?

Kleszcze kojarzą się z letnim koszmarem – ich ugryzienia są trudne do zauważenia, a konsekwencje mogą być poważne: borelioza, kleszczowe zapalenie mózgu, babeszjoza. Coraz częściej szukamy naturalnych metod, by ograniczyć ich występowanie. I tu pada często zadziwiająca odpowiedź: postaw na bioróżnorodność.

Brzmi jak bajka? Niekoniecznie. Badania naukowe z ostatnich lat wyraźnie pokazują, że dzikie ptaki, mrówki, jeże i wiele innych organizmów może realnie wpływać na liczebność kleszczy. Nie chodzi o to, że żywią się nimi masowo – ale że ich obecność zakłóca cykl życiowy kleszcza, przerywa łańcuch zakażeń i sprawia, że środowisko staje się mniej przyjazne dla pasożytów.

🐜 Mrówki kontra kleszcze – niepozorni obrońcy ekosystemu

Jednym z najlepiej udokumentowanych naturalnych wrogów kleszczy są mrówki rudnice (Formica rufa). Te społeczne owady patrolują teren wokół mrowiska i zjadają wszelkie drobne bezkręgowce – w tym larwy i nimfy kleszczy. Badania Żákovej i in. (2013) wykazały, że w miejscach z aktywnymi mrowiskami liczebność kleszczy spada nawet o kilkadziesiąt procent.

Inne gatunki mrówek, np. z rodzaju Lasius czy Myrmica, także mogą wpływać na strukturę populacji bezkręgowców, choć ich rola w „kleszczobójstwie” nie jest jeszcze tak dobrze zbadana. Co ważne, obecność mrówek to znak zdrowego, nieprzekształconego ekosystemu.

🐦 Ptaki ściółkowe i ogrodowe – sprzymierzeńcy z dziobem

Drozdowate (takie jak kosy czy kwiczoły) grzebią w ściółce w poszukiwaniu larw owadów – przy okazji zjadają też młode kleszcze. Z kolei sikory, choć nie rozgrzebują liści, żerują nisko – na pędach roślin, w trawie – gdzie kleszcze czatują na żywicieli.

Badania Mysteruda i in. (2016) pokazują, że struktura społeczności ptaków w danym obszarze wpływa na presję kleszczy – zarówno przez bezpośrednie zjadanie pasożytów, jak i przez ograniczanie populacji ich gospodarzy, np. gryzoni.

🦔 Jeże i ryjówki – futrzani pomocnicy

Choć wiele małych ssaków (jak nornice czy badylarki) pełni funkcję żywicieli kleszczy, są też wyjątki. Jeże europejskie (Erinaceus europaeus) potrafią zjadać kleszcze zarówno podczas żerowania, jak i w trakcie pielęgnacji futra – o czym piszą Pfäffle i in. (2011).

Podobnie ryjówki, choć mniej znane, to niezwykle żarłoczne, owadożerne ssaki, które mogą znacząco wpływać na populacje drobnych bezkręgowców – również tych pasożytniczych.

🌿 „Efekt rozcieńczenia” – jak działa ekosystem

Najważniejszy mechanizm ograniczania liczby zakażeń przez kleszcze to tzw. efekt rozcieńczenia (dilution effect). W uproszczeniu: im większa różnorodność gatunkowa w środowisku, tym mniejsza szansa, że kleszcz trafi na nosiciela chorób (np. mysz).

W bardziej złożonych ekosystemach kleszcze częściej żerują na ptakach, jaszczurkach czy innych „martwych końcach” łańcucha zakażeń. To zmniejsza ogólne ryzyko przeniesienia patogenów na ludzi.

Zjawisko to opisali m.in. Ostfeld i Keesing (2000) oraz Keesing i in. (2006), a od tego czasu potwierdziły je liczne badania w Europie i Ameryce Północnej.

✅ Wnioski: zostaw miejsce dla natury

Nie chodzi o to, by całkowicie zrezygnować z koszenia czy zmieniać ogród w dżunglę. Ale przemyślane zarządzanie przestrzenią, które wspiera bioróżnorodność – np. pozostawianie pasów niekoszonej trawy, nasadzenia rodzimych roślin, stosy gałęzi i kamieni jako kryjówki – to skuteczna i naturalna strategia ochrony przed kleszczami.

🌱 Tam, gdzie ekosystem działa w równowadze, pasożyty mają trudniej. To nie bajka – to biologia.

📚 Źródła:

• Ostfeld, R. S., & Keesing, F. (2000). Biodiversity and disease risk: the case of Lyme disease. Conservation Biology, 14(3), 722–728.
• Keesing, F., Holt, R. D., & Ostfeld, R. S. (2006). Effects of species diversity on disease risk. Ecology Letters, 9(4), 485–498.
• Żáková, D., Sedláková, B., & Šťastná, P. (2013). Effect of wood ant activity on the abundance of ticks. Acta Zoologica Bulgarica, 65(4), 509–514.
• Pfäffle, M. et al. (2011). The ecological role of the European hedgehog in the transmission of tick-borne pathogens. Parasites & Vectors, 4, 1–9.
• Mysterud, A. et al. (2016). Bird communities and tick infestation. Parasites & Vectors, 9, 624.
• Mażewska, M. et al. (2015). Population dynamics of ticks in various ecosystems. Annals of Parasitology, 61(1), 1–9.

Koszenie trawników było długo symbolem miejskiego „porządku”. Jednak w ostatnich latach coraz więcej samorządów – również w Polsce – dostrzega, że ta praktyka pociąga za sobą realne koszty środowiskowe, finansowe i społeczne. Poniższy esej podsumowuje najważniejsze wnioski z badań i doświadczeń z różnych krajów, ale koncentruje się na warunkach klimatycznych, budżetowych i kulturowych polskich miast.

Pierwszą, najbardziej namacalną konsekwencją częstego koszenia są emisje spalin z urządzeń zaliczanych do Non-Road Mobile Machinery. Według analizy Transport & Environment europejskie kosiarki, dmuchawy i traktorki emitują co roku ok. 108 Mt CO₂e, czyli 3,1 % całego klimatycznego śladu Unii . Jedna kosiarka spalinowa zużywa średnio 1,5 l benzyny na godzinę, co przekłada się na blisko 3,5 kg CO₂ – oraz porcję tlenków azotu – podczas pojedynczego przejazdu.

Dochodzi tu hałas: pomiary w kampusach uniwersyteckich w USA wykazały, że pchane kosiarki generują 86–95 dB(A), a kosiarki jezdne nawet 96 dB(A); oba poziomy przekraczają próg ryzyka trwałego ubytku słuchu przy dłuższej ekspozycji. Dla porównania roboty-kosiarki pracują przy około 60 dB, więc w nocy nie zakłócają snu mieszkańców.

Najbardziej spektakularna jest jednak utrata bioróżnorodności: amerykański eksperyment w 16 przydomowych ogrodach pokazał, że trawniki koszone co trzy tygodnie miały nawet 2,5-krotnie więcej kwiatów, a koszenie co dwa tygodnie zwiększało liczebność pszczół, choć zubożało ich skład gatunkowy . Wyższa darń poprawia też mikroklimat – międzynarodowy monitoring „nature-based solutions” w miastach wykazał, że miejsca z bujniejszą roślinnością notowały latem średnio o 2–3 °C niższe temperatury maksymalne niż otoczenie.

Koszenie trawników a koszty miejskie

Skala finansowa problemu dobrze widoczna jest w polskich cennikach usług zieleniarskich. Według branżowego zestawienia z 2024 r. koszenie kosiarką spalinową kosztuje przeciętnie 0,50–0,60 zł/m² . Przy 100 ha powierzchni, typowych dla dużego osiedla lub parku miejskiego, dwa „dodatkowe” cykle w sezonie to ok. 600 tys. zł, zanim jeszcze doliczymy transport pokosu czy wymianę noży. Nic dziwnego, że Zarząd Zieleni m.st. Warszawy wyłączył w 2023 r. ponad 70 ha terenów z pierwszego koszenia, notując wyraźne oszczędności i lepszy odbiór społeczny.

Angielskie doświadczenia idą krok dalej: Dorset Council wdrożył system „cut-and-collect”, a jednocześnie zmniejszył liczbę cięć z siedmiu do dwóch rocznie. Po pięciu latach rachunki za utrzymanie zieleni spadły o 45 %, a inwestycja w specjalistyczne maszyny zwróciła się z nadwyżką. Burnley Borough Council szacuje, że przejście z klasycznego trawnika na łąki kwietne przynosi mu 58 000 GBP oszczędności rocznie. W polskich realiach oznacza to potencjał redukcji kosztów nawet o kilkaset tysięcy złotych w pojedynczym budżecie miejskim.

Warto dodać, że według najnowszych analiz Consumer Reports koszty całkowite użytkowania elektrycznych kosiarek (zakup, energia, serwis) już dziś wypadają korzystnie wobec modeli benzynowych, a różnica zwraca się w ciągu kilku sezonów intensywnej eksploatacji consumerreports.org.

Koszenie trawników a zdrowie i komfort mieszkańców

Za liczbami kryją się emocje mieszkańców. Sezonowe uderzenie 90-decebelowego dźwięku pod oknami bywa w blokowiskach silniejszym stresorem niż ruch uliczny; stąd rosnące skargi i postulaty „ciszy w weekend”. W mediach społecznościowych łatwo znaleźć zdjęcia tabliczek „Tu kosimy rzadziej” ustawianych przez warszawskich czy poznańskich ogrodników.

Kosząc trawnik, czułem, że raczej toczę wojnę z ziemią, niż z nią współpracuję; co tydzień wypuszczała pod moim oknem zieloną armię, a ja co tydzień odpierałem ją moją piekielną maszyną… Sprawowałem władzę nad totalitarnym krajobrazem.

Michael Pollan, Second Nature (1991)

W 2024 r. internetowa petycja o wstrzymanie koszenia w czasie suszy zebrała w kilka dni ponad 800 podpisów, apelując do spółdzielni i wspólnot o pozostawianie traw wyższych dla zachowania wilgoci i schronienia dla owadów Z drugiej strony część mieszkańców wciąż łączy „krótką trawę” z bezpieczeństwem i estetyką; stąd najlepsze rezultaty przynosi strefowanie – niskie pasy przy chodnikach i skrzyżowaniach, a wyżej zostawiane łany w głębi parków czy na skarpach.

Jak ograniczyć koszenie trawników w polskich miastach

Doświadczenia międzynarodowe i polskie układają się w spójny schemat działania. Przede wszystkim należy ograniczyć częstotliwość koszenia do realnych potrzeb – w strefach rekreacyjnych nadal co kilkanaście dni, ale w zieleni ekstensywnej najwyżej dwa razy w roku. Po drugie, „cut-and-collect”, czyli zabieranie pokosu, bo to właśnie nadmiar składników odżywczych zmusza do coraz częstszego koszenia. Po trzecie, elektryfikacja lub robotyzacja floty, co niemal do zera redukuje emisje lokalne i hałas. I wreszcie po czwarte, komunikacja z mieszkańcami – wyjaśniająca, że wyższa trawa to nie zaniedbanie, lecz inwestycja w chłodniejsze powietrze, mniejsze rachunki i więcej motyli.

Podsumowując: rzadziej i mądrzej koszone trawniki to nie fanaberia ekologów, lecz zgodny z rachunkiem ekonomicznym sposób na zdrowsze, bardziej odporne miasta. Gdy polski zarządca zieleni wdroży strefowanie koszeń, zacznie zbierać pokos, a przy kolejnych przetargach wybierze cichą, elektryczną technologię, zyskuje potrójnie – obniża koszty, redukuje emisje i odpowiada na społeczne oczekiwanie, by w mieście było więcej życia niż dźwięku silników.

Chcesz pomóc trawnikom zakwitnąć?

Niekoszenie w maju jest szczególnie ważne, bo to okres deficytu pożytku dla zapylaczy. Wczesna wiosna to czas, kiedy zasoby kwiatowe są często ograniczone.Łąki kwietne jeszcze nie kwitną obficie, drzewa już kończą kwitnienie. Zapełnienie tej luki w taśmie pokarmowej zapylaczy jest niezwykle ważne dla ich przetrwania.

W ostatnich latach coraz więcej osób i instytucji decyduje się na ograniczenie koszenia trawników. To zmiana, która cieszy oko nie tylko miłośników przyrody, ale przede wszystkim same owady zapylające – w tym nasze ukochane trzmiele. Problem pojawia się jednak wtedy, gdy działania te są niezrozumiane przez otoczenie. „Zaniedbany teren”, „niechlujne podwórko”, „chwasty” – takie komentarze nadal się pojawiają. Dlatego jako Fundacja postanowiliśmy przygotować darmowe tabliczki do pobrania, które jasno i z wdziękiem komunikują:

Nie koszę, bo karmię trzmiele. Nie koszę, bo wspieram dzikie zapylacze.

W tym wpisie opowiadamy, dlaczego warto z nich skorzystać, co możesz zyskać rezygnując z koszenia i jak takie działania wpisują się w szerszy kontekst ochrony przyrody i przeciwdziałania kryzysowi bioróżnorodności.

Dlaczego warto ograniczyć koszenie?

Standardy estetyczne w miastach i na wsiach przez dekady promowały króciutko przycięty, równo zielony trawnik. Dziś jednak wiemy, że taka zieleń to pustynia dla życia. Regularne koszenie:

• niszczy kwiaty i siedliska dla zapylaczy,
• powoduje wysuszanie gleby i zmniejsza jej zdolność do zatrzymywania wody,
• ogranicza możliwość występowania wielu rodzimych gatunków roślin,
• wymaga czasu, paliwa i nakładów finansowych.

Zamiast tego coraz częściej wybieramy łąki kwietne, mikrosiedliska z rodzimych roślin, pozostawianie fragmentów trawnika bez koszenia lub koszenie mozaikowe, czyli ograniczone do wybranych stref i terminów.

To nie tylko bardziej ekologiczne, ale i bardziej estetyczne niż mogłoby się wydawać. Kwitnąca cykoria, dzwonek, szałwia czy chaber to naturalne ozdoby, które ożywiają krajobraz i przyciągają wzrok.

Trzmiele potrzebują naszej pomocy

Trzmiele to jedne z najważniejszych dzikich zapylaczy w naszym klimacie. Lataja w chłodne dni, potrafią zapylać rośliny o nietypowych kwiatach, a do tego są bardzo skuteczne i wytrwałe. Niestety, coraz częściej brakuje im miejsc do życia i żywienia.

Dlaczego?

• Koszenie niszczy ich bazę pokarmową.
• Monotonia krajobrazu (tylko trawniki, brak kwiatów) to śmierć głodowa.
• Brakuje im bezpiecznych miejsc do zakładania gniazd.

Dlatego tak ważne są wszelkie działania, które pozwalają przetrwać trzmielom – w tym tak prosta decyzja jak NIEkoszenie.

Tabliczki do pobrania i wydruku

Aby pomóc osobom, które chcą chronić zapylacze, przygotowaliśmy estetyczne, gotowe do druku tabliczki w formacie A4 oraz w wersji panoramicznej. Każda z nich zawiera jasny przekaz i piękną grafikę z dzikimi kwiatami i trzmielami:

• „Nie koszę trawnika dla dzikich zapylaczy” (wersja kolorowa i czarno-biała do kolorowania)
• „Nie koszę, karmię trzmiele” (wersja z logo Klubu Trzmieli)

Dla miłośników sztuki przygotowaliśmy też wersję artystyczną w stylu kolażu, z akwarelowym tłem i literami wycinanymi jak z gazet. Możesz wybrać format klasyczny lub panoramiczny (np. do publikacji w mediach społecznościowych lub na stronę internetową).

Gdzie i jak użyć tabliczek?

Możesz wydrukować tabliczkę na papierze lub trwałym materiale (np. laminowanym kartonie, dibondzie, sklejce) i umieścić ją:

• przy swoim ogrodzie lub działce,
• na terenie wspólnoty mieszkaniowej,
• w przedszkolu lub szkole,
• w pasie zieleni przed firmą czy instytucją,
• przy hotelu, ośrodku wypoczynkowym, gospodarstwie agroturystycznym,
• w ogrodzie społecznym czy parku kieszonkowym.

Tabliczka daje jasny sygnał: tu nie ma bałaganu, tu jest życie.

Pobierz, wydrukuj, pokaż innym!

Wszystkie nasze projekty możesz pobrać bezpłatnie ze strony Fundacji. Zachęcamy do udostępniania ich dalej, wykorzystywania w kampaniach edukacyjnych, projektach szkolnych, akcjach sąsiedzkich. Im więcej takich komunikatów w przestrzeni, tym większa szansa na zmianę społecznej percepcji „estetyki zieleni”.

Razem pokazujmy, że NIEkoszenie to nie zaniedbanie, lecz aktywna troska o bioróżnorodność, klimat i przyszłość nas wszystkich.

Klub Trzmieli
Działamy na rzecz ochrony dzikich zapylaczy i różnorodności biologicznej. Edukujemy, tworzymy przyjazne siedliska, wspieramy działania obywatelskie. Dołącz do nas!

Łódzkie dla klimatu – nowa szansa na zielone miasta!

Samorządy w województwie łódzkim mają teraz wyjątkową okazję na zazielenienie swoich przestrzeni! Rozpoczął się nabór wniosków do programu „Łódzkie dla klimatu”, który oferuje dofinansowanie nawet do 150 tysięcy złotych na projekty związane z ekologią i ochroną bioróżnorodności.

Dzięki tej inicjatywie w regionie mogą powstać nowe parki, skwery, zielone dachy, łąki kwietne, ogrody deszczowe, a nawet oczka wodne i domki dla owadów. Województwo łódzkie przeznaczyło na ten cel aż 1,5 miliona złotych, a celem programu jest łagodzenie skutków zmian klimatu oraz zwiększenie ilości terenów zielonych, również w miastach.

To świetna wiadomość dla wszystkich mieszkańców, którzy marzą o bardziej ekologicznych i przyjaznych przestrzeniach do życia. Samorządy mogą składać wnioski do 27 lutego, więc jeśli Twoja gmina w łódzkim chce się zmienić na bardziej zieloną – to idealny moment, by działać! 🌿🌱

Więcej informacji znajdziecie tutaj. I ajcie nam znać, jeśli potrzebujecie wsparcia w planowaniu: z przyjemnością podzielimy się wiedzą.