Nazwa: szczaw omszony Rumex confertus Willd.
Rodzina: rdestowate Polygonaceae
Pochodzenie: pas lasostepów i najwilgotniejszych stepów od Ukrainy po Azję Środkową
Zasięg wtórny na świecie: Europa do UK włącznie
Status w Polsce: trwale zadomowiony na wschodzie i centrum, efemerycznie zawlekany na zachodzie Polski
Występowanie w Polsce: najpospolitszy na południowym wschodzie i w centrum, w dolinach Wisły oraz Bugu, w Bieszczadach i Beskidach sięga do 690 m.n.p.m.
Kolonizowane siedliska: Błyskawicznie i trwale (mimo zwalczania) zasiedla większość środowisk otwartych w dolinach rzecznych, w tym Dyrektywowe siedliska:
· 6430 (najchętniej) — ziołorośla górskie (All. Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (O. Convolvuletalia sepium)
· 6410 — zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (All. Molinion caeruleae).
· 6510 — niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (All. Arrhenatherion elatioris)
· 6520 — górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (All. Polygono-Trisetion).
Poza tym wnika do miejsc ruderalnych (gruzowiska, wysypiska, tory kolejowe, przypłocia) i segetalnych (wilgotne miedze, skraje pól ornych).
Morfologia
Okazała roślina trwała (do 100 cm wys.), z dwoma klasami osobników (męskimi i obupłciowymi), cała upstrzona włochatymi brodawkami. Posiada liczne korzenie wyrastające z kłączy. Zawiązuje dwa rodzaje pędów: 1) niedługie, tęgie kłącza oraz 2) wyprostowane łodygi z kwiatostanami. Pędy kwiatowe są wyprostowane. Liście trójkątnie lancetowate, długie i szerokie, podobne nieco do liści chrzanu, od spodu orzęsione silniej jak u rodzimych gatunków szczawiu. W kwiatostanach wewnętrzne, wrzecionowate działki okrywy zazwyczaj szersze jak dłuższe, o drobno piłkowanych brzegach. Owocami Rumex confertus są trójkanciaste, brunatne niełupki długie na 4 mm, rozprzestrzeniająca się na średnie dystanse w sierści zwierząt lub odzieży, na dalsze dystanse z wiatrem i wodami rzecznymi.
Biologia i ekologia
Roślina wiatropylna i wiatrosiewna. Okazy obupłciowe bywają samopylne. Znosi półcień, choć woli mocne Słońce. Lubi gleby bardzo żyzne, ciężkie, od okresowo zalewanych po stale podmokłe. Toleruje podłoża skażone i niestabilne.
Zwalczanie: Trudne, wymaga dalszych doświadczeń w terenie. Koszenie hamuje produkcję nasion, zatem i rekrutację nowych siewek. Może jednak nasilać rozmnażanie wegetatywne. Dzięki monstrualnie rozwiniętemu systemowi korzeniowemu wytrzymuje próby zniszczenia go przez intensywne koszenie, wypas zwierząt, pielenie lub oprysk herbicydami.
Ciekawostki
Jako roślina silna konkurencyjnie, przedstawiciel rodzaju szczaw stanowi spore zagrożenie dla rodzimej przyrody. Szybko wypiera inne gatunki łąk, pastwisk i lasów łęgowych. Psuje jakość pasz dla inwentarza gospodarskiego. Jako gatunek wiatropylny, a jednocześnie wypierający rośliny owadopylne ogranicza ilość owadzich zapylaczy i zagraża alergikom. Można go jednak wykorzystywać jako zioło lecznicze.
